به طور کلی دیگ فولادی یک نوع تجهیز است که در آن گرمای ناشی از سوختن گاز و یا گازوئیل موجب انتقال حرارت به سیال درون آن می‌شود. دیگ فولادی از اقسام مختلف دیگ‌های مرسوم در موتورخانه شوفاژ است که در طی مراحل سرویس و تعمیرات یک شوفاژ خانه بسیار تاثیر دارد و در نقش یکی از اجزای مهم موتورخانه یک آپارتمان نیز شناخته می‌شود. در زمان تعیین اندازه‌ فونداسیون موتورخانه و همچنین نصب رادیاتور شوفاژ می‌بایست به شرایط دیگ فولادی و شیوه نصب لوازم مرتبط با آن توجه داشت، چرا که در به کارگیری بهینه از انواع سیستم گرمایشی بسیار تاثیرگذار است.

مطابق استانداردهای جهانی بدنه انواع مختلف دیگ‌های فولادی، کوره (محفظه احتراق) و شبکه‌ها می‌بایست از جنس فولادهای آلیاژی ویژه تولید مخازن تحت فشار و حرارت براساس استاندارد DIN 17 MN4 باشد و لوله های آتش خوار بدون درز DIN ST 35-8 را برای لوله‌ها همراه با تیوب‌های بویلر استفاده شود. ظرفیت دیگ‌های فولادی آب گرم از 5000 تا 50000000 کیلو کالری بر ساعت تولید بوده و از فناوری و دریچه انفجار به منظور ممانعت از انفجارات احتراق مشعل برخوردار است. تولید این گونه دیگ‌ها به علت ضخامتی که دارند گوناگون و متنوع است، علاوه بر این در مقابل فشار داخلی و شیر‌ها مقاومت بسیاری دارند. با نظر به اینکه در تولید دیگ‌های فولادی از مواد اولیه‌ای استفاده می‌شود، بازدهی این قبیل دیگ‌ها نسبت به سایر دیگ‌ها بیشتر خواهد بود. هر میزان جنس و کیفیت این گونه دیگ‌ها مناسب‌تر باشد، بازدهی آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.
مواردی که برای انتخاب دیگ فولادی باید رعایت گردد:
دیگ‌های فولادی علاوه بر ظرفیت، ابعاد و فشار کار در دو نوع “فایرتیوپ” و “واترتیوپ” نیز دسته‌بندی می‌شوند. امروزه بعضی از سازندگان برای افزایش میزان سطوح تبادل حرارت، به علت اهمیت بسیار سطوح تبادل حرارت در دیگ‌های فولادی و بخار، براساس شیوه‌ها و طرح‌های اجرایی استاندارد، سطح انتهای دیگ فولادی را نیز به منظور گردش آب و تبادل حرارت مورد استفاده قرار می‌دهند که این نوع دیگ‌ها به عقب خیس یا “Wet Back” مشهور شده‌اند. طبیعی است این قبیل دیگ‌های فولادی از لحاظ هزینه تولید و بازده تبادل حرارت از مزایا و قیمت بیشتری در مقایسه با دیگ‌های “Dry Back” برخوردار هستند. علاوه بر این ضرروی است در زمان خرید دیگ فولادی به چند نکته زیر توجه داشته باشید:
انتخاب دیگ فولادی با توجه به تعداد واحدهای مجتمع. چرا که عدم تناسب در ظرفیت حرارتی دیگ آب گرم بسته به مقدار نیاز آب گرم مجتمع، می‌تواند مشکلاتی را در عملکرد سیستم حرارت مرکزی به وجود آورد. توصیه می‌شود که با کارشناسان خبره در این زمینه مشورت نمایید. علاوه بر این در آپارتمان‌های عمومی همچون بیمارستان‌ها و… نیز می‌بایست ظرفیت مطلوب دیگ آبگرم فولادی براساس استانداردها مدنظر قرار بگیرد.
تفاوت با اهمیت ديگ آبگرم فولادي با دیگ آب داغ در مقدار تحمل فشار آن‌ها است. در حقیقت دیگ آب داغ قادر به تحمل فشار بالاتر نیز می‌باشد.
با نظر به اینکه متراژ و ابعاد درب ورودی موتورخانه آپارتمان‌ها دارای تفاوت است. پیش از خرید دیگ فولادی به این مسئله توجه داشته باشید.
بعد از انتخاب دیگ فولادی مورد نظر و پیش از حمل، در مکان نصب دیگ‌ها فنداسیون تراز شود و سیستم با ابعاد مطلوب اجرایی گردد تا بعد از حمل بتوان دیگ را به طور مستقیم بر روی فنداسیون در نظر گرفته شده در موتورخانه قرار داد.
عواملی که باعث افزایش عمر دیگ فولادی می‌گردد:
نصب تجهیز رسوب زدا بر روی لوله‌های موتورخانه‌ها: به کارگیری یک سختی‌گیر رزینی متناسب با میزان آب در گردش سیستم گرمایشی.
به منظور حفظ قابلیت بازرسی و تعمیرات دوره‌ای، تیوپ‌های صدمه دیده دیگ فولادی در طی زمان بهره برداری می‌بایست از دریچه‌های هد هول، منهول و هند هول با ابعاد متناسب خریداری شود.
برای تولید و طراحی دیگ‌های فولادی مطابق طرح‌های تایید شده می‌بایست بر اساس استانداردهای جهانی باشد.
به کارگیری متریال مطلوب، لوله‌های آتش خوار، فولادهای آلیاژی، سطح حرارتی مناسب تیوب‌ها و میزان پاس‌های دیگ فولادی آب گرم.
با نظر به میزان هوای احتراق دیگ، دودکش می‌بایست از لحاظ قطر و ارتفاع مکش دود مورد محاسبه و اجرای کامل قرار بگیرد.
تنظیم میزان شعله مشعل (آبی سوز بودن و مضاف بر این جریان طولی مستقیم که شعله دیگ آب گرم دارد)
به منظور انتخاب مشعل می‌بایست ظرفیت اندازه‌گیری شده، با ظرفیت دیگ متناسب باشد. در این شرایط ظرفیت حرارتی مشعل را دست کم 20% بیشتر از ظرفیت دیگ فولادی در نظر بگیرید.
تعمیرات دوره‌ای و بازرسی دیگ‌های فولادی، عملکرد درست شیر اطمینان، ترموستات‌ها و سطح کنترل‌ها و شیوه احتراق مشعل.